Νέα Έρευνα: Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς σε υγιείς εφήβους

Η αναπνοή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από μικροσκοπικά σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα μπορεί να πυροδοτήσει ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς (αρρυθμίες) σε υγιείς εφήβους, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.

Να σημειωθεί πως ενώ οι αρνητικές καρδιαγγειακές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στους ενήλικες έχουν ήδη διαπιστωθεί, η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που αξιολογεί τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στους εφήβους του γενικού πληθυσμού.

“Αν και σχετικά σπάνιοι, οι ακανόνιστοι καρδιακοί ρυθμοί μπορεί να οδηγήσουν σε αιφνίδιο καρδιακό θάνατο σε κατά τα άλλα υγιείς εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Τα ευρήματά μας που συνδέουν την ατμοσφαιρική ρύπανση με τους ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς υποδηλώνουν ότι τα αιωρούμενα σωματίδια μπορεί να συμβάλλουν στον κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου μεταξύ των νέων“, δήλωσε ο Fan He, Ph.D., επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στις επιστήμες δημόσιας υγείας στο Penn State College of Medicine στο Hershey της Πενσυλβάνια.

“Δεδομένου ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις της παιδικής και εφηβικής ηλικίας μπορούν να παρακολουθούνται στην ενήλικη ζωή και να επηρεάζουν τον κίνδυνο μείζονος καρδιαγγειακής νόσου αργότερα στη ζωή, ο εντοπισμός τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου καρδιακής αρρυθμίας που μπορεί να προκαλέσουν αιφνίδιο καρδιακό θάνατο μεταξύ των εφήβων θα πρέπει να παρουσιάζει μεγάλο δημόσιο ενδιαφέρον”, τόνισε στη συνέχεια.

Η μελέτη εξέτασε την επίδραση της αναπνοής λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων στους καρδιακούς ρυθμούς των εφήβων. Τα λεπτά σωματίδια (PM2.5) έχουν μέγεθος μικρότερο από 2,5 μικρόμετρα και μπορούν εύκολα να εισπνευστούν βαθιά στους πνεύμονες και να εισέλθουν ακόμη και στην κυκλοφορία του αίματος. Τα σωματίδια μικρότερα των 2,5 μικρομέτρων σχετίζονται συνήθως με την καύση καυσίμων, όπως τα σωματίδια από την εξάτμιση των αυτοκινήτων ή τις πυρκαγιές. Μόλις εισπνευστούν, οι ρύποι ερεθίζουν τους πνεύμονες και τα αιμοφόρα αγγεία γύρω από την καρδιά και προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι με την πάροδο του χρόνου οι ρύποι αυξάνουν τη διαδικασία της νόσου στις αρτηρίες.

Οι ερευνητές ανέλυσαν την επίδραση της εισπνοής ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια σε δύο τύπους ακανόνιστων καρδιακών ρυθμών που χαρακτηρίζονται από πρόωρη συστολή του καρδιακού μυός, η οποία συχνά περιγράφεται ως “παραλειπόμενος καρδιακός παλμός”.

Στις πρόωρες κολπικές συστολές (PAC), ο καρδιακός παλμός προέρχεται από τους κόλπους (ανώτερες κοιλότητες της καρδιάς). Αυτό συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα ή βλάβη, ωστόσο, οι συχνές, πρόωρες κολπικές συστολές έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής – μια σοβαρή μορφή αρρυθμίας κατά την οποία οι άνω θάλαμοι τρέμουν αντί να χτυπούν αποτελεσματικά, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο θρόμβων αίματος και εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι πρόωρες κοιλιακές συστολές (PVC) συμβαίνουν όταν ο καρδιακός παλμός προέρχεται από μία από τις κοιλίες (κατώτερες κοιλότητες της καρδιάς). Αυτές αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο μεταγενέστερης καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής ανεπάρκειας ή αιφνίδιου καρδιακού θανάτου.

Εάν οι πρόωρες συστολές δεν προκαλούν συμπτώματα, δεν αντιμετωπίζονται. Ωστόσο, εάν συμβαίνουν συχνά και οδηγούν στο να αισθάνεστε συχνά διακοπτόμενο καρδιακό παλμό, γρήγορο καρδιακό παλμό ή χτύπημα της καρδιάς, μπορεί να συνιστάται θεραπεία με φάρμακα, εμφυτεύσιμες συσκευές ή διαδικασίες.

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα υγείας για 322 εφήβους (μέση ηλικία 17 ετών- 56% άνδρες- 79% μη ισπανόφωνοι λευκοί έφηβοι) που ζούσαν στην κεντρική Πενσυλβάνια και συμμετείχαν σε αξιολόγηση παρακολούθησης στο πλαίσιο της μελέτης Penn State Child Cohort. Η εν λόγω μελέτη, η οποία διεξήχθη μεταξύ 2002 και 2006, προσέλαβε αρχικά παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών.

Τα δεδομένα που αναλύθηκαν στην παρούσα μελέτη εξέτασαν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης παρακολούθησης σχεδόν 7,5 χρόνια αργότερα (2010-2013). Αυτή η ομάδα παιδιών δεν παρουσίαζε σημαντικές καρδιαγγειακές παθήσεις και θεωρούνταν χαμηλού κινδύνου για ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς. Στη μελέτη παρακολούθησης, οι ερευνητές μέτρησαν ταυτόχρονα την έκθεση σε μικροσωματίδια στον αέρα που ανέπνεε κάθε έφηβος (χρησιμοποιώντας μια συσκευή που ονομάζεται νεφελόμετρο) για 24 ώρες και την καταγραφή των καρδιακών ρυθμών κάθε εφήβου μέσω μιας μικρής φορητής συσκευής που ονομάζεται Holter monitor.

Η μέση συγκέντρωση PM2.5 που μετρήθηκε στη μελέτη ήταν περίπου 17 μικρογραμμάρια σωματιδίων ανά κυβικό μέτρο αέρα (μg/m3) ανά ημέρα, η οποία είναι πολύ χαμηλότερη από το πρότυπο ποιότητας αέρα 35 μg/m3 που έχει θεσπιστεί από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA).

Η μελέτη διαπίστωσε:

• 79% των συμμετεχόντων είχαν τουλάχιστον έναν ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό κατά τη διάρκεια της 24ωρης περιόδου μελέτης. Από αυτή την ομάδα, το 40% είχε μόνο πρόωρες κολπικές συστολές, το 12% είχε μόνο πρόωρες κοιλιακές συστολές και το 48% είχε και τα δύο.
• Για κάθε αύξηση των PM2.5 κατά 10 μg/m3 παρατηρήθηκε αύξηση κατά 5% στον αριθμό των πρόωρων κοιλιακών συστολών εντός δύο ωρών από την έκθεση.
• Δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ της συγκέντρωσης των αιωρούμενων σωματιδίων και του αριθμού των πρόωρων κολπικών συστολών.

“Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι μπορέσαμε να παρατηρήσουμε μια τόσο σημαντική επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις καρδιακές αρρυθμίες, όταν η ποιότητα του αέρα παρέμενε πολύ εντός των υγειονομικών προτύπων που έχει θεσπίσει η EPA. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι οι έφηβοι που ζουν σε περιοχές με υψηλή ρύπανση, όπως το κέντρο των πόλεων, διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο”, δήλωσε.

Τα αποτελέσματα συμφωνούσαν με τα δεδομένα που είχαν ληφθεί προηγουμένως σε ενήλικες με παρόμοιες μεθόδους από τους εν λόγω ερευνητές και άλλους, αν και η αύξηση των πρόωρων κοιλιακών συστολών ήταν ακόμη μεγαλύτερη στους ενήλικες. Η μείωση του κινδύνου εμφάνισης ακανόνιστων καρδιακών ρυθμών στους εφήβους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου ως ενήλικες, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης.

“Η μελέτη μας διαπίστωσε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, ακόμη και μεταξύ υγιών εφήβων”, δήλωσε ο ίδιος. Και πρόσθεσε: “Προστατευτικά μέτρα, όπως η χρήση μάσκας και η αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας, μπορεί να δικαιολογούνται τις ημέρες που η συγκέντρωση σωματιδίων είναι υψηλή, ιδίως κατά τις πρωινές ώρες αιχμής”.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειωθεί η έκθεση όλων στην ατμοσφαιρική ρύπανση είναι η υποστήριξη πιο ισχυρών κανονισμών για την ποιότητα του αέρα σε εθνικό επίπεδο, δήλωσε ο εθελοντής εμπειρογνώμονας της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας Robert D. Brook, M.D., FAHA, καθηγητής ιατρικής στο Wayne State University στο Ντιτρόιτ.

“Τα επίπεδα PM2.5 έχουν μειωθεί δραματικά από τη δεκαετία 1970-80 λόγω κανονισμών που έχουν αναμφισβήτητα συνδεθεί με βελτιωμένες επιπτώσεις στην υγεία και το προσδόκιμο ζωής”, δήλωσε επίσης ο Brook. Και τόνισε: “Περιγράψαμε σε μια πρόσφατη επιστημονική δήλωση της AHA, με τίτλο Personal-Level Protective Actions Against Particulate Matter Air Pollution Exposure, στρατηγικές και αλλαγές δραστηριότητας ή συμπεριφοράς που μπορούν να μειώσουν την έκθεση στη ρύπανση, όπως οι φορητοί καθαριστές αέρα, οι μάσκες προσώπου, οι αναπνευστήρες και η άσκηση κατά τις ώρες μη αιχμής. Ωστόσο, δεν έχουν υπάρξει μελέτες που να αποδεικνύουν ότι τα μέτρα αυτά μπορούν πράγματι να αποτρέψουν δυσμενείς κλινικές επιπτώσεις στην υγεία, όπως καρδιακές προσβολές”.

Σύμφωνα με μια δήλωση πολιτικής της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας του 2020, η οποία επικαλείται μια παγκόσμια μελέτη, η ατμοσφαιρική ρύπανση αναγνωρίζεται ευρέως ως σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην καρδιαγγειακή νόσο και το θάνατο. Το 2017, η έκθεση στη σωματιδιακή ατμοσφαιρική ρύπανση εκτιμήθηκε ότι συνδέεται με περισσότερους από 7 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους και την απώλεια 147 εκατομμυρίων ετών υγιούς ζωής παγκοσμίως. Η Ένωση συνιστά την περαιτέρω ανάπτυξη προσεγγίσεων πολιτικής βασισμένων σε στοιχεία, τη συνέχιση των επενδύσεων στην έρευνα και τη μεγαλύτερη καινοτομία και τις μετασχηματιστικές συμπράξεις για τη μείωση της καρδιαγγειακής επιβάρυνσης από τους ατμοσφαιρικούς ρύπους στις ΗΠΑ.

“Η πιο ενδιαφέρουσα και σημαντική πτυχή αυτής της μελέτης είναι σαφώς ότι τα αποτελέσματα βρέθηκαν σε υγιείς νεαρούς εφήβους”, δήλωσε ο Brook. “Η μελέτη προσθέτει υποστήριξη στην ανησυχία ότι ακόμη και οι υγιείς νέοι δεν έχουν ανοσία στις δυσμενείς καρδιαγγειακές αντιδράσεις στα PM2.5 και σε επίπεδα έκθεσης εντός των Εθνικών Προτύπων Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα για 24 ώρες που έχει θεσπίσει η EPA. Είναι εύλογο ότι τα ευρήματα συμβάλλουν στην εξήγηση του πιθανού λόγου για τον χρόνο έναρξης των αρρυθμιών και ακόμη και του αιφνίδιου θανάτου σε ορισμένους ευπαθείς νέους”, πρόσθεσε αμέσως μετά.

Ο Dr. He και οι συνεργάτες του αξιολογούν επί του παρόντος την επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε άλλους δείκτες της καρδιακής ηλεκτρικής δραστηριότητας. Η μελέτη αυτή περιορίστηκε στο ότι δεν μπόρεσε να αναλύσει την επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διαφορετικούς υποτύπους πρόωρων κοιλιακών συστολών, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει τους καρδιολόγους να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο η ρύπανση επηρεάζει την καρδιακή λειτουργία. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης σε εφήβους ενδέχεται να μην μπορούν να γενικευτούν σε μικρότερα παιδιά.