Συμβουλευτική συνομηλίκων: Προσεγγίζοντας τους εφήβους με τρόπους που δεν μπορούν οι ενήλικες

Οι γονείς αντιμετωπίζουν μια δύσκολη πρόκληση όταν προσπαθούν να καλύψουν τις συναισθηματικές ανάγκες των εφήβων τους. Πολλοί έφηβοι μπορεί να φοβούνται ότι οι γονείς τους δεν καταλαβαίνουν τα δεινά τους. Ή, εάν αισθάνονται ότι έχουν κάνει κάτι λάθος, μπορεί να ανησυχούν ότι από την άλλη πλευρά της καρδιάς με καρδιά μπορεί να υπάρχει τιμωρία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί γονείς έχουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για προγράμματα υποστήριξης συνομηλίκων. Τα προγράμματα υποστήριξης συνομηλίκων είναι συμβουλευτικές συνεδρίες όπου ένας μεγαλύτερος μαθητής συναντάται με έναν νεότερο μαθητή και προσφέρει ένα αυτί που ακούει και στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων. Το Νοσοκομείο Παίδων C.S. Mott στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν διεξήγαγε μια δημοσκόπηση για να αξιολογήσει τον πιθανό ρόλο της υποστήριξης από ομοτίμους στην ψυχική υγεία της παιδικής ηλικίας. Σύμφωνα με την έκθεση, αυτά τα προγράμματα υποστήριξης από ομοτίμους εκπαιδεύουν τους μαθητές να είναι καλοί ακροατές και να εντοπίζουν τα προειδοποιητικά σημάδια της αυτοκτονίας ή άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας. Οι μαθητές ενεργούν ως ηγέτες και μέντορες, ενώ οι δάσκαλοι, οι σύμβουλοι και οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας παρέχουν υποστήριξη.

Τι σκέφτονται οι γονείς για την υποστήριξη συνομηλίκων

Μέρος της δημοσκόπησης του Mott ζήτησε από τους γονείς των εφήβων τις απόψεις τους για αυτές τις ομάδες που καθοδηγούνται από συνομηλίκους. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι το 72% των γονέων πιστεύει ότι το πρόγραμμα θα μπορούσε να είναι χρήσιμο ενθαρρύνοντας τα παιδιά τους να μιλούν με συνομηλίκους αντί για ενήλικες. Η συντριπτική πλειοψηφία, το 76%, είπε ότι οι συνομήλικοι θα καταλάβαιναν καλύτερα με τι έχουν να κάνουν οι έφηβοί τους από το προσωπικό του σχολείου. Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία είναι υπέρ των προγραμμάτων υποστήριξης συνομηλίκων, πολλοί δεν είναι βέβαιοι ότι το παιδί τους θα συμμετείχε πραγματικά. Περίπου το 38% είπε ότι είναι πιθανό το παιδί τους να μιλήσει σε έναν συνομήλικο, ενώ το 41% είπε ότι είναι μια πιθανότητα και το 21% ότι είναι απίθανο. Μερικοί γονείς είναι διστακτικοί επειδή δεν πιστεύουν ότι ένας έφηβος θα μπορούσε να εκπαιδευτεί στο να ακούει (47%) και ανησυχεί για την εμπιστευτικότητα (62%), ενώ το 57% ανησυχεί ότι ένας συνομήλικος δεν θα μπορούσε να διακρίνει πότε να εμπλέξει έναν ενήλικα σε περίπτωση κρίσης. Μια άλλη ερώτηση τέθηκε εάν οι γονείς υποστήριζαν τα παιδιά τους να γίνουν ηγέτες συνομηλίκων. Η πλειονότητα των γονέων είπε ότι θα το επέτρεπε, αν και ορισμένοι εξέφρασαν ανησυχίες για το εάν το παιδί τους θα ήταν αρκετά ώριμο για να χειριστεί την εργασία, θα λάβει επαρκή εκπαίδευση ή αν θα ένιωθαν υπεύθυνοι αν συνέβαινε κάτι κακό.

Οι έφηβοι πρέπει να μιλήσουν

Η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των εφήβων είναι η αυτοκτονία και ένας στους πέντε έφηβους πληροί τα κριτήρια για μια κατάσταση ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με μια έκθεση του CDC του 2019, το 18,8% των μαθητών έχει σκεφτεί να κάνει απόπειρα αυτοκτονίας και τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό αυτοκτονίας για εφήβους ηλικίας 14-19 ετών έχει αυξηθεί από 6 σε 9,7 ανά 100.000. Επίσης, το 2018, 95.000 παιδιά εθεάθησαν στα επείγοντα για συμπεριφορές αυτοτραυματισμού.2 Αυτά τα ποσοστά αντιπαραθέτουν τις απαντήσεις στη δημοσκόπηση του Mott. Η δημοσκόπησή τους διαπίστωσε ότι το 40% των γονέων που απάντησαν δεν μπορούσαν να καταλάβουν εάν τα παιδιά τους ήταν καταθλιπτικά και παρουσίαζαν φυσιολογικές εναλλαγές της διάθεσης και το 30% είπε ότι τα παιδιά τους είναι καλά στο να κρύβουν τα συναισθήματά τους. Κάποιος πρέπει να αναρωτηθεί αν αυτός ο αριθμός θα ήταν μεγαλύτερος εάν υπήρχε περισσότερη επικοινωνία με την υποστήριξη ομοτίμων. Μερικοί γονείς μπορεί να υπερεκτιμούν την ικανότητά τους να καταλάβουν εάν το παιδί τους είναι καταθλιπτικό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι γονείς με υπερβολική αυτοπεποίθηση μπορεί να μην εντοπίζουν διακριτικά σημάδια ότι κάτι δεν πάει καλά – σημάδια που οι συνομήλικοί τους μπορεί να είναι καλύτερα εξοπλισμένοι να εντοπίσουν.

Η Κοινότητα Ψυχικής Υγείας είναι υπέρ των ομάδων συνομηλίκων

Η Varsia C. Russell, LAC είναι υπέρμαχος τέτοιων προγραμμάτων. Η ίδια εξηγεί, «Μέχρι τη στιγμή που οι μαθητές μπαίνουν στο γυμνάσιο, αναζητούν από τους συνομηλίκους τους υποστήριξη και συμμετοχή. Γι’ αυτό είναι σημαντικά αυτά τα προγράμματα. Οι μαθητές μπορούν να λάβουν υποστήριξη συναισθηματικών, ακαδημαϊκών και επαγγελματικών δεξιοτήτων από μεγαλύτερους μαθητές που πλοηγούνται στο σχολείο για τουλάχιστον ένα χρόνο. Αυτοί οι τύποι προγραμμάτων διδάσκουν ευεργετικές soft skills που θα πάνε κάθε συνομήλικο πιο μακριά σε οποιαδήποτε επαγγελματική πορεία.” Οι συνομήλικοι επηρεάζουν το πώς ντύνονται και φορούν τα μαλλιά τους οι έφηβοι, καθώς και στη λήψη αρνητικών αποφάσεων. Οι ομάδες υποστήριξης από ομοτίμους μπορούν να αποδείξουν ότι η πίεση από ομοτίμους μπορεί επίσης να λειτουργήσει θετικά. Ο Russell εξηγεί ότι οι νεότεροι μαθητές μπορεί καλύτερα να μάθουν πώς να ζητούν βοήθεια από κάποιον με τον οποίο ταυτίζονται. Πιστεύει επίσης ότι οι σύμβουλοι συνομηλίκων μπορεί να αντικατοπτρίζουν τους μαθητές καλύτερα από το προσωπικό. «Σε πολλές περιπτώσεις, οι δάσκαλοι μπορεί να μην μοιάζουν με την πλειοψηφία των μαθητών, ειδικά στις αστικές περιοχές», λέει. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια γενική δυσπιστία και οι μεγαλύτεροι συνομήλικοι μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση ορισμένων από αυτές τις προκλήσεις».

Ένα Αμοιβαία Επωφελές Σύστημα Υποστήριξης

Τα οφέλη είναι αμφίδρομα, με τους μεγαλύτερους μαθητές να μαθαίνουν υπευθυνότητα, ενσυναίσθηση και ηγετικές δεξιότητες. Οι επικοινωνιακές δεξιότητες που μαθαίνουν και οι δύο είναι ένα άλλο πλεονέκτημα. «Οι ηγέτες μαθαίνουν πώς να επικοινωνούν σε πολλαπλούς ρόλους. Ο συνομήλικος επικοινωνεί με τους ενήλικες στο πρόγραμμα, για τον εαυτό του, και μερικές φορές για τον μικρότερο συνομήλικό του», λέει ο Russell. «Επικοινωνούν επίσης με τους συνομηλίκους τους ως ίσοι, και μερικές φορές με τους συνομηλίκους τους για λογαριασμό των ενηλίκων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι πρόκειται για μια δεξιότητα που χρησιμοποιείται σε διοικητικές θέσεις και στην αυτο-συνηγορία». Ενώ ο άμεσος στόχος των προγραμμάτων υποστήριξης από ομοτίμους είναι να καλλιεργήσουν μια κοινότητα ψυχικής ευεξίας στο σχολείο, τα μακροπρόθεσμα οφέλη είναι ένας άλλος λόγος που τέτοια προγράμματα πρέπει να είναι πιο διαδεδομένα. Ο Russell πιστεύει ότι τα μόνα μειονεκτήματα στα προγράμματα υποστήριξης συνομηλίκων θα ήταν η αναντιστοιχία των μαθητών και η αποτυχία των μαθητών να αναγνωρίσουν σημάδια σοβαρών ψυχικών ή συμπεριφορικών ανησυχιών. Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να είναι πρόβλημα εάν οι ενήλικες επιβλέπουν και επικοινωνούν με τους συμβούλους σπουδαστών.