Το Φροντιστήριο Δημόκριτος με χαρά ανακοινώνει:
26/10/2022Απόρριψη στην εφηβεία; Τρόποι για να την χειριστείτε
04/11/2022Σύμφωνα με μια μελέτη-ορόσημο του William Damon, διευθυντή του Κέντρου του Στάνφορντ για την εφηβεία, μόνο το 20% των ατόμων ηλικίας 12 έως 22 ετών έχουν ένα συγκεκριμένο, διαρκές πάθος. Η πλειονότητα των παιδιών εντάσσεται σε κατηγορίες που ο Damon αποκαλεί “dabblers” ή “dreamers” (ονειροπόλοι). Μπορεί να είναι σε θέση να επισημάνουν ενδιαφέροντα, χόμπι και μια αόριστη αίσθηση κατεύθυνσης, αλλά δυσκολεύονται να τα εντάξουν σε μια συγκεκριμένη δέσμευση ή σχέδιο.
Ένας λόγος που η συγκεκριμένη αίσθηση πάθους είναι τόσο δύσκολο να προκύψει είναι η λανθασμένη αντίληψη ότι τα πάθη είναι σταθερά, προκαθορισμένα και αποκαλύπτονται σε μια πλήρως διαμορφωμένη κατάσταση. Έρευνες από το Στάνφορντ και το Yale-NUS δείχνουν ότι το να πιέζεις κάποιον να βρει ένα πάθος αντί να το καλλιεργήσει μπορεί στην πραγματικότητα να το σβήσει.
Το πάθος δεν ανακαλύπτεται τυχαία , αλλά αναπτύσσεται. Απαιτεί πειραματισμό, εξερεύνηση και επένδυση, τα οποία έρχονται με χρόνο και πρόθεση.
Ακολουθούν πέντε εφαρμόσιμες και υποστηριζόμενες από έρευνες τεχνικές για την ανάπτυξη ενός πάθους. Ενθαρρύνετε τους εφήβους σας να τις εφαρμόσουν, προκειμένου να ξεκολλήσουν, να ενδυναμωθούν και να μπουν στο δρόμο για την ανάπτυξη μιας στιβαρής αίσθησης πάθους.
1. Καταιγισμός ιδεών και διατύπωση πιθανών παθών
Το πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη ενός πάθους είναι η καταγραφή αξιοσημείωτων ενδιαφερόντων, δεξιοτήτων, αξιών κ.λπ. Ιδανικά, αυτό δεν γίνεται εσωτερικά, αλλά δυνατά. Οι έφηβοι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις ακόλουθες ερωτήσεις (και μια νοοτροπία χωρίς κακές ιδέες στον καταιγισμό ιδεών) για να εντοπίσουν αξιοπρεπείς υποψηφίους για ένα μακροπρόθεσμο πάθος:
-
Τι μου δίνει χαρά;
-
Ποια δραστηριότητα με κάνει να ξεχνάω να φάω ή να χάνω την αίσθηση του χρόνου;
-
Ποιον θαυμάζω;
-
Ποιο είναι το αποκορύφωμα της ημέρας μου στο σχολείο;
-
Ποιες αξίες είναι πιο σημαντικές για μένα;
Η διατύπωση ιδεών σε λέξεις είναι μια πράξη ανακάλυψης. Πρέπει να ανακρίνετε και να οργανώσετε μια σκέψη προκειμένου να την εκφράσετε.
Όταν αφιερώνετε χρόνο για να εξηγήσετε τα ενδιαφέροντά σας, συναντάτε περισσότερες ευκαιρίες για να σκεφτείτε: Τι στο θέμα ή τη δραστηριότητα είναι ενδιαφέρον; Γιατί είναι σημαντικό για εσάς; Επίσης, κάνετε περισσότερες συνδέσεις και αποκαλύπτετε λανθασμένη λογική που έμεινε απαρατήρητη (ή αδιαμφισβήτητη) στο μυαλό σας. Είναι κάτι που οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε διαισθητικά: Η συζήτηση μέσω μιας ιδέας σας βοηθά να την κατανοήσετε καλύτερα.
Πέρα από το να γράφετε, το να λέτε αυτές τις σημειώσεις brainstorming φωναχτά -ακόμη κι αν δεν είναι κανείς άλλος στο δωμάτιο- σας βοηθά να τις καταλάβετε έως και τρεις φορές καλύτερα.
Οι έφηβοι μπορεί να θεωρούν ότι το να καθίσουν και να δηλώσουν ξεκάθαρα μερικά από τα ενδιαφέροντα, τις δεξιότητες, τις αξίες και τα πιο τρελά τους όνειρα είναι μια ευάλωτη δραστηριότητα, αλλά είναι σημαντική. Αν και πιθανότατα δεν θα μπορέσουν να εκφράσουν ένα πλήρως διαμορφωμένο πάθος, θα φύγουν από τη διαδικασία με μια πολύ πιο ξεκάθαρη κατανόηση των ενδιαφερόντων, των αξιών και των πιθανών παθών τους.
2. Μοιραστείτε αυτά τα πιθανά πάθη με συνομηλίκους
Όπως και το να εκφράσετε τα πάθη με λόγια, το να μοιραστείτε τα ενδιαφέροντά σας με συνομηλίκους μπορεί να κάνει αυτές τις ιδέες να μοιάζουν πιο συγκεκριμένες και να σας παρακινήσει να τις ακολουθήσετε.
Μια μελέτη του 2020 από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ αποκαλύπτει πώς οι συζητήσεις μέσω των κοινωνικών δικτύων βοηθούν τα άτομα να σκέφτονται πιο δημιουργικά. “Η διαίσθηση είναι ότι, αν προσκρούετε σε ιδέες που ξεφεύγουν από το πλαίσιο, οι πιθανότητες να μπορέσετε να συνδυάσετε τις δικές σας ιδέες με ιδέες που δεν είχατε αρχικά σκεφτεί είναι μεγαλύτερες”.
Όταν οι έφηβοι δημοσιοποιούν τα εκκολαπτόμενα πάθη τους -ενδιαφέροντα, αξίες, περιέργειες κ.λπ.- αποκτούν νέες προοπτικές, νέες πηγές έμπνευσης και νέες διασυνδέσεις. Και πάλι, αυτή η διαδικασία μπορεί να κάνει τους εφήβους να αισθάνονται ευάλωτοι, αλλά είναι μια γόνιμη άσκηση για τη σάρκωση ανεπίλυτων σκέψεων.
Οι έφηβοι που βρίσκονται πιο κοντά στον εντοπισμό ενός συγκεκριμένου πάθους μπορούν επίσης να εξασκηθούν στην ανταλλαγή στόχων, η οποία, σύμφωνα με έρευνες, αποτελεί μια εξαιρετικά κινητήρια πρακτική. Βάζοντας έναν στόχο γραπτώς και μοιραζόμενοι τον με άλλους, έχετε 33% περισσότερες πιθανότητες να επιτύχετε τους εν λόγω στόχους.
3. Μοιραστείτε τα ενδιαφέροντά σας και με τους ενήλικες
Για πολλούς εφήβους, οι ενήλικες αποτελούν βασικές πηγές επικύρωσης και παρακίνησης.
Η Kendall Bronk, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Claremont Graduate University και διευθύντρια του Adolescent Moral Development Lab, διεξάγει μελέτες σχετικές με αυτό το θέμα. Ισχυρίζεται ότι μετά από μια 45λεπτη συζήτηση για τα ενδιαφέροντά τους με έναν ενήλικα συντονιστή, οι έφηβοι “αύξησαν σημαντικά την αναφορά τους για τον σκοπό τους”.
Οι ενήλικες μπορούν επίσης να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο ως μέντορες και πηγές έμπνευσης. Το Chronicle of Evidence-Based Mentoring αναφέρει ότι η πιο ισχυρή μορφή καθοδήγησης είναι “περισσότερο η καλλιέργεια μιας σπίθας παρά η εύρεση μιας φλόγας”. Όταν οι έφηβοι μιλούν για τα ενδιαφέροντά τους σε ενήλικες -γονείς, δασκάλους, δυνητικούς μέντορες- η φροντίδα και η επικύρωση καλλιεργούν τη σπίθα τους.
Η επικύρωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους εφήβους που δεν ταιριάζουν στο τυπικό καλούπι κάποιου με το συγκεκριμένο πάθος τους. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2018, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν οι γυναίκες εκφράζουν ενδιαφέρον για τα STEM, η θετική κοινωνική ανταπόκριση -τόσο από ενήλικες όσο και από συνομηλίκους- ενισχύει τις πιθανότητες να ακολουθήσουν καριέρα στις επιστήμες πολύ περισσότερο από ό,τι για τους άνδρες.
4. Πραγματοποιήστε συζητήσεις περιέργειας
Οι συζητήσεις περιέργειας είναι μια ευκαιρία να βγείτε από τη ζώνη άνεσής σας, να εμπνευστείτε και να δώσετε μορφή σε ένα αναδυόμενο ενδιαφέρον.
Σε μια συζήτηση περιέργειας, συνομιλείτε με κάποιον που βρίσκετε ενδιαφέροντα. Η μόνη σας ατζέντα είναι να καταλάβετε καλύτερα ποιοι είναι, τι κάνουν και πώς έφτασαν εκεί.
Οι συζητήσεις περιέργειας αποτελούν μακροχρόνια πρακτική του βραβευμένου με Όσκαρ παραγωγού Brian Grazer. Τις χρησιμοποιεί ως έρευνα για να κατανοήσει τα συναισθήματα και τα κίνητρα πίσω από τις προσωπικότητες που τον γοητεύουν.
Για τους εφήβους, οι συζητήσεις περιέργειας μπορούν να τους βοηθήσουν να ξεκαθαρίσουν την πορεία τους. Είναι μια ευκαιρία να κρατήσουν τα πιθανά πάθη σε ανθρώπους που περπατούν και μιλούν αυτόν τον τρόπο ζωής ρωτώντας:
-
Ποια είναι η καθημερινότητα ενός ατόμου στον τομέα αυτό;
-
Ποια είναι τα δομικά στοιχεία αυτού του τύπου καριέρας;
-
Τι αγαπούν στη ζωή τους και τι επιθυμούν να αλλάξουν;
Και αν τα άστρα ευθυγραμμιστούν, η συζήτηση μπορεί να αποτελέσει την αρχή μιας μακροχρόνιας καθοδήγησης.
5. Επικεντρωθείτε σε ένα “απώτερο μέλημα”, όχι σε μια καριέρα
Αντί να κολλήσετε στο “τι” του πάθους σας, σκεφτείτε το “γιατί”: τα θέματα, τις δεξιότητες, τα κοινωνικά ζητήματα και τις κοινότητες που συνθέτουν μια τελική ανησυχία.
Σύμφωνα με την Angela Duckworth, μια ψυχολόγο που μελετά το πάθος, ένα απόλυτο μέλημα είναι “το ένα [πράγμα] για το οποίο είστε επίμονοι, για το οποίο είστε πεισματάρηδες, για το οποίο ξυπνάτε το πρωί και πέφτετε για ύπνο ευθυγραμμισμένοι”. Πρόκειται για ένα θεμέλιο, ένα Βόρειο Άστρο, ένα πάθος με κεφαλαίο Π.
Το απώτερο μέλημα της Duckworth είναι “να βοηθήσει τα παιδιά να ευημερήσουν χρησιμοποιώντας την ψυχολογική επιστήμη”.
Για την Greta Thunberg, είναι να καταστήσει τους παγκόσμιους ηγέτες υπεύθυνους να αναλάβουν άμεση δράση για την κλιματική κρίση.
Για τη Μαλάλα Γιουσαφζάι, είναι η υπεράσπιση της βελτίωσης της εκπαιδευτικής πρόσβασης των κοριτσιών σε όλο τον κόσμο.
Αυτό το μοντέλο συσχετίζεται με υψηλά επίπεδα κινήτρων και επιδόσεων. Μια μελέτη του 2014 αποκάλυψε ότι οι μαθητές με φιλοκοινωνικά κίνητρα (π.χ. κίνητρα που έχουν τις ρίζες τους έξω από τα δικά τους συμφέροντα) έδειξαν μεγαλύτερη επιμονή και βαθύτερη μαθησιακή συμπεριφορά.
Με βάση αυτή την έρευνα, το να εξετάζετε μια επαγγελματική πορεία νωρίς στη ζωή σας μπορεί να είναι η λάθος προσέγγιση -ακόμη περισσότερο αν αναλογιστείτε ότι οι περισσότερες από τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος δεν υπάρχουν ακόμη.
Αντίθετα, οι έφηβοι είναι πιο πιθανό να βρουν ένα κίνητρο, ένα μακροπρόθεσμο πάθος σε μια ευρύτερη αποστολή που υπερβαίνει μια θέση εργασίας, μια πρακτική άσκηση ή μια ειδικότητα στο κολέγιο.
Αντί να αντιμετωπίζετε αυτές τις στρατηγικές ως λίστα ελέγχου, αντιμετωπίστε τις ως πρακτική. Βγαίνοντας από τη ζώνη άνεσής τους και δεσμευόμενοι σε συζητήσεις και ενδοσκόπηση, οι έφηβοι θα συναντήσουν νέα ενδιαφέροντα, μέντορες και ευκαιρίες. Με τη σειρά τους, θα κάνουν σταθερή πρόοδο προς την οικοδόμηση ενός μακροπρόθεσμου πάθους.