Πως η ενσυναισθητική γονική υποστήριξη μπορεί να αποτρέψει την παραβατικότητα των εφήβων

Μια νέα μελέτη σε σχεδόν 4.000 μαθητές διαπίστωσε ότι οι έφηβοι που αισθάνονται ότι έχουν ενσυναισθητική υποστήριξη από τους γονείς και τους καθηγητές τους κρατούν αποστάσεις από ένα ευρύ φάσμα παραβατικών συμπεριφορών, όπως η διάπραξη εγκλημάτων.

Ειδικότερα, η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Moral Education», βασίστηκε σε στοιχεία που ερευνούσαν τα παιδιά για μια περίοδο τεσσάρων ετών, από όταν ήταν 12 έως 17 ετών. Σύμφωνα με τα ευρήματα αυτής της έρευνας, όσα παιδιά έλαβαν ενσυναίσθηση ήταν λιγότερο πιθανό να εκτελέσουν πράξεις σοβαρής παραβατικής συμπεριφοράς, σε σύγκριση με εκείνα που απλώς ένιωθαν ότι είχαν υποστηρικτικούς γονείς.

Επιπλέον, τα νέα ευρήματα καταδεικνύουν ότι οι γονείς/καθηγητές που επιδεικνύουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση ενισχύουν την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης των ίδιων των εφήβων τους, ή την ικανότητα τους να αναγνωρίζουν και να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων.

Τα αποτελέσματα προκύπτουν μετά από έρευνα της πηγής δεδομένων «Longitudinal Study of Australian Children», η οποία περιλαμβάνει μια σειρά συνεντεύξεων με 3.865 αγόρια και κορίτσια σε όλη την Αυστραλία κατά την περίοδο κατά την οποία τείνει να εμφανιστεί για πρώτη φορά η παραβατική συμπεριφορά.

Ο συγγραφέας της εργασίας, καθηγητής Γκλεν Γουόλτερς από το Πανεπιστήμιο Kutztown στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, δήλωσε ότι τα ευρήματά του καταδεικνύουν ότι η γονική υποστήριξη, όπως την αντιλαμβάνεται το παιδί, παίζει «μικρό αλλά σημαντικό ρόλο» στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης στους έφηβους.

Ο αναπληρωτής καθηγητής Ποινικής Δικαιοσύνης πρόσθεσε: «Η ενσυναίσθηση στους νέους φαίνεται επίσης να έχει τη δύναμη να μεσολαβήσει στην αρνητική σχέση μεταξύ της αντιλαμβανόμενης γονικής υποστήριξης και της μελλοντικής νεανικής παραβατικότητας».

Η μελέτη ξεκίνησε με σκοπό να επεκτείνει τα αποτελέσματα αρκετών προηγούμενων άρθρων που διερευνούσαν τη σχέση μεταξύ γονικής υποστήριξης και παραβατικής συμπεριφοράς των εφήβων. Η πρόταση είναι ότι η ισχυρή γονική υποστήριξη μειώνει την τάση για τέτοιου είδους συμπεριφορά. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ήταν ανάμεικτα.

Ο καθηγητής εγκληματολογικής ψυχολογίας Γουόλτερς θέλησε να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις. Θα μπορούσε η γονική υποστήριξη και η παραβατική συμπεριφορά να περιλαμβάνουν μια έμμεση σχέση, αντί για άμεση, και να μεσολαβεί ένας άλλος παράγοντας: Τα υψηλά επίπεδα ενσυναίσθησης;

Για να το ανακαλύψει, εξέτασε πρώτα δύο συνεδρίες συνεντεύξεων όπου τα παιδιά ρωτήθηκαν για το επίπεδο της γονικής υποστήριξης, όπως το αντιλαμβάνονταν, και την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης. Για να προσδιορίσουν τη γονική υποστήριξη, τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν δηλώσεις όπως «εμπιστεύομαι τους γονείς μου» και «μιλάω στους γονείς μου». Για την αξιολόγηση της ενσυναίσθησης, τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν δηλώσεις όπως «προσπαθώ να συμπάσχω με τους φίλους» και «προσπαθώ να κάνω τους άλλους να αισθάνονται καλύτερα».

Στην τελευταία συνεδρία, όταν ήταν 16 ή 17 ετών, ρωτήθηκαν πόσο συχνά είχαν εμπλακεί σε 17 παραβατικές πράξεις τον τελευταίο χρόνο. Οι πράξεις αυτές διέφεραν ως προς τη σοβαρότητά τους, από τη ζωγραφική γκράφιτι σε δημόσιο χώρο μέχρι τη σκόπιμη φθορά ή καταστροφή περιουσίας και τη χρήση βίας ή την απειλή βίας για να πάρουν χρήματα ή πράγματα από κάποιον.

Χρησιμοποιώντας διάφορες στατιστικές τεχνικές, ο καθηγητής Γκλεν Γουόλτερς διαπίστωσε ότι η ενσυναίσθηση φαίνεται όντως να μεσολαβεί στη σχέση μεταξύ της γονικής υποστήριξης και της παραβατικής συμπεριφοράς. Τα παιδιά που ανέφεραν περισσότερη γονική υποστήριξη έτειναν να έχουν υψηλότερα επίπεδα ενσυναίσθησης και τα παιδιά αυτά είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε παραβατική συμπεριφορά.

«Αυτό που προσθέτει η παρούσα μελέτη στη βιβλιογραφία σχετικά με τη σχέση γονικής υποστήριξης και παραβατικότητας είναι ένας μηχανισμός ικανός να αποσαφηνίσει περαιτέρω αυτή τη σχέση», ανέφερε ο Γκλεν Γουόλτερς. «Ο μηχανισμός, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, είναι η ενσυναίσθηση», συμπλήρωσε ο ίδιος.

Παραδέχθηκε, ωστόσο, ότι και άλλοι παράγοντες, όπως το κοινωνικό ενδιαφέρον και η αυτοεκτίμηση, μπορούν επίσης να διαδραματίζουν ρόλο στη διαμεσολάβηση της σχέσης μεταξύ γονικής υποστήριξης και εφηβικής παραβατικότητας, και τόνισε ότι οι παράγοντες αυτοί θα πρέπει να διερευνηθούν σε μελλοντικές έρευνες.

Ο Γκλεν Γουόλτερς πρότεινε επίσης, σε μελλοντικές έρευνες, η ενσυναίσθηση να μετράται από μικρότερη ηλικία και να αξιολογούνται νέες εγκληματικές πράξεις, όπως το έγκλημα στον κυβερνοχώρο – που δεν περιλαμβάνεται σε αυτό το σύνολο δεδομένων.