4+1 προβλήματα ψυχικής υγείας στους εφήβους

Η εφηβεία, πέρα από όλες τις αλλαγές που μπορεί να φέρει στο μέχρι πρότινος παιδί, μπορεί να φέρει στην επιφάνεια και ορισμένα ζητήματα ψυχικής υγείας. Βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις, αρκετά προβλήματα ψυχικής υγείας σε έφηβους δεν διαγιγνώσκονται και δεν αντιμετωπίζονται, ενώ είναι θεραπεύσιμα.

Εν δυνάμει, ο κάθε άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας, ωστόσο ορισμένοι βρίσκονται στην κατηγορία «υψηλού κινδύνου» σε σύγκριση με άλλους. Που οφείλεται αυτό; Κυρίως στη γενετική και στις εμπειρίες του παρελθόντος.

Ποια είναι όμως τα πιο κοινά προβλήματα ψυχικής υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας έφηβος;

1. Κατάθλιψη: Περίπου το 8% των παιδιών ηλικίας από 12 έως 17 ετών έχουν παρουσιάσει ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, σύμφωνα με την Εθνική Έρευνα για τη Χρήση Ναρκωτικών και την Υγεία της SAMHSA. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, τα κορίτσια έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη από ό,τι τα αγόρια. Συχνά, η κατάθλιψη είναι ένα ζήτημα το οποίο εάν δεν διαγνωσθεί εγκαίρως μπορεί να επιδεινωθεί με το πέρασμα του χρόνου και να επιφέρει προβλήματα στην ζωή του εφήβου – και κατ’ επέκταση του ενηλίκου, ενώ αξίζει να αναφερθεί πως στις περισσότερες περιπτώσεις είναι θεραπεύσιμη.

2. Άγχος: Περίπου το 8% των εφήβων ηλικίας 13 με 18 ετών πάσχει από αγχώδη διαταραχή, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας. Είναι γεγονός δε, πως το άγχος μπορεί να επηρεάσει σοβαρά και τη ζωή ενός εφήβου και συχνά παρεμβαίνει στην ικανότητα του να κοινωνικοποιείται.. Επιπλέον, το άγχος μπορεί να επηρεάσει την εκπαίδευση και τις σχολικές επιδόσεις ενός εφήβου. Η θεραπεία συζήτησης είναι συνήθως η προτιμώμενη μορφή θεραπείας για το άγχος, ενώ οι έφηβοι είναι επίσης πιθανό να επωφεληθούν από την εκμάθηση δεξιοτήτων που θα τους βοηθήσει να διαχειριστούν τα συμπτώματα του άγχους τους και τους φόβους τους,

3. Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ): Περίπου το 9% των παιδιών ηλικίας 2 έως 17 ετών έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ μπορεί να γίνουν εμφανή ήδη από την ηλικία των 4 ετών, ωστόσο μερικές φορές δεν θα προκληθεί πρόβλημα μέχρι και την εφηβεία. Τα παιδιά μπορεί να μην αντιμετωπίζουν ακαδημαϊκά προβλήματα έως ότου η εργασία γίνει πιο απαιτητική, όπως κατά τη διάρκεια των πανελληνίων εξετάσεων. Να σημειωθεί επίσης πως υπάρχουν τρεις υπότυποι της ΔΕΠΥ. Ειδικότερα, οι εξής τρεις (1) ο υπερκινητικός, (2) απρόσεκτος και (3) ο παρορμητικός. Τέλος, η ΔΕΠΥ αντιμετωπίζεται συχνά τόσο με θεραπεία όσο και με φαρμακευτική αγωγή, ενώ η εκπαίδευση των γονέων μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέρος της θεραπείας.

4. Διαταραχή αντιθετικής προκλητικότητας: Από 1 έως 16% των εφήβων έχουν αντιθετική προκλητική διαταραχή, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων. Η ODD συνήθως πρωτοεμφανίζεται κατά τη διάρκεια των πρώτων τάξεων του δημοτικού. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή συμπεριφοράς, η οποία είναι μια πολύ πιο σοβαρή διαταραχή. Η αντιθετική προκλητική διαταραχή χαρακτηρίζεται από ακραία προκλητικότητα, λεκτική και σωματική επιθετικότητα και κακία. Οι έφηβοι με ODD τείνουν να δυσκολεύονται να διατηρήσουν υγιείς σχέσεις και συχνά η συμπεριφορά τους παρεμποδίζει την εκπαίδευσή τους. Η θεραπεία για την ODD μπορεί να περιλαμβάνει προγράμματα εκπαίδευσης γονέων και ειδική θεραπεία για τον/την έφηβο/η.

5. Διαταραχές πρόσληψης τροφής: Οι διατροφικές διαταραχές περιλαμβάνουν την ανορεξία, τη βουλιμία και την αδηφαγία. Μεταξύ των εφήβων ηλικίας 13 με 18 ετών, περίπου το 2,7% πάσχει από διατροφική διαταραχή, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας. Αν και οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, ο επιπολασμός είναι υψηλότερος στις γυναίκες. Η ανορεξία χαρακτηρίζεται από ακραίο περιορισμό της τροφής και απώλεια βάρους, Η βουλιμία περιλαμβάνει την αδηφαγία και την κάθαρση, είτε με εμετό είτε με τη χρήση καθαρτικών. Τέλος, η διαταραχή της αδηφαγίας περιλαμβάνει την κατανάλωση μαζικών ποσοτήτων τροφής ταυτόχρονα χωρίς κάθαρση. Οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να επιβαρύνουν σοβαρά τη σωματική υγεία ενός εφήβου. Η θεραπεία συχνά απαιτεί τόσο παρακολούθηση της σωματικής υγείας όσο και εντατική θεραπεία.

Εν κατακλείδει, τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι ένα καίριο πρόβλημα της εποχής μας για τα παιδιά εφηβικής ηλικίας και το βέβαιο είναι πως σε περίπτωση που εντοπιστεί -ή υπάρξει υποψία για παρουσία κάποιας ψυχικής ασθένειας- η βοήθεια ενός ειδικού κρίνεται αναγκαία.