Έφηβοι και Covid-19: Στρατηγικές για να προστατέψουν την ψυχική τους υγεία
10/12/2021
Η εκπαίδευση μέσα από ταινίες (Μέρος 2ο)
17/12/2021
Μεταξύ των αλλαγών που επέφερε ο κορονοϊός είναι και η τηλεκπαίδευση. Έτσι, οι μαθητές, πέρα από την γενικότερη ενασχόληση του με smartphones, tablets, υπολογιστές κτλ., κλήθηκαν να κάνουν και μάθημα με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Ωστόσο διάφορες πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν το πόσο επηρεάζει τους έφηβους η τόση ενασχόληση με τις οθόνες των ηλεκτρονικών συσκευών.
Ειδικότερα, η παιδίατρος Βίκυ Μπενέτου – καθηγήτρια υγιεινής και επιδημιολογίας, στο εργαστήριο υγιεινής, επιδημιολογίας και ιατρικής στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών – θέλησε να συνοψίσει τα πρόσφατα δεδομένα από μια μεγάλη εθνική μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε την 1η Νοεμβρίου στο έγκριτο περιοδικό «JAMA Pediatrics».
Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη σχετική μελέτη
Συγκεκριμένα, η μελέτη αυτή διενεργήθηκε σε 5.412 εφήβους, αγόρια και κορίτσια, ηλικίας 12-13 ετών, στις ΗΠΑ κατά την έναρξη της πανδημίας της νόσου Covis-19 (Μάιος 2020). Από αυτή την έρευνα προέκυψε πως οι έφηβοι οι οποίοι αφιέρωναν περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες, εξαιρουμένου του χρόνου που αφιέρωναν για τις σχολικές τους υποχρεώσεις, είχαν χειρότερη ψυχική υγεία και υψηλότερο αίσθημα άγχους σε σχέση με τους εφήβους που αφιέρωναν λιγότερο χρόνο.
Επιπρόσθετα, η έρευνα αυτή έδειξε πως οι έφηβοι που είχαν ένα υποστηρικτικό κοινωνικό περιβάλλον, όπως υποστήριξη από την οικογένεια και τους φίλους, καθώς και αυτοί που είχαν τη δυνατότητα να αντισταθμίσουν την απομόνωση από την πανδημία με άλλες δραστηριότητες, όπως σωματική άσκηση και δημιουργικές δραστηριότητες, αφιέρωναν λιγότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες.
Τα δεδομένα
Αξίζει να σημειωθεί πως, συνολικά, ο μέσος ημερήσιος χρόνος που δήλωσαν οι έφηβοι ότι αφιέρωναν μπροστά στις οθόνες ήταν διπλάσιος από τον χρόνο που αφιέρωναν πριν από την περίοδο της πανδημίας (7,7 ώρες/ημέρα στην πανδημία σε σχέση με 3,8 ώρες/ημέρα πριν την πανδημία).
Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψιν μας ότι στον χρόνο αυτό δεν περιλαμβάνονται οι ώρες για τις σχολικές υποχρεώσεις και την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, ο συνολικός ημερήσιος χρόνος μπροστά στις οθόνες υπολογίζεται ότι είναι ακόμα μεγαλύτερος.
Είναι ιδιάζουσας σημασίας να επισημανθεί ότι οι έφηβοι των ασθενέστερων οικονομικά οικογενειών «ξόδευαν» περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες επιβεβαιώνοντας τη δυσανάλογη αρνητική επίδραση της πανδημίας στους ευάλωτους οικονομικά πληθυσμούς.
Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως ο συνολικός χρόνος μπροστά στις οθόνες, αφορούσε τον χρόνο που αφιερώνουν οι έφηβοι στα εξής:
- Ηλεκτρονικά Παιχνίδια
- Κοινωνικά Δίκτυα
- Αποστολή Ηλεκτρονικών Μηνυμάτων μέσω κινητών τηλεφώνων
- Περιήγηση στο διαδίκτυο
Παρακολούθηση τηλεόρασης και βίντεο
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι ενώ η χρήση των οθονών, μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για τη μάθηση και εκπαίδευση των παιδιών και εφήβων, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημίας, οι γονείς θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση για περιορίσουν τις αρνητικές επιδράσεις της υπερβολικής χρήσης των ηλεκτρονικών συσκευών στην ψυχική υγεία των παιδιών τους.
Τα συμπεράσματα που έχουν προκύψει από διάφορες έρευνες
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι ο υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης με τις οθόνες, σχετίζεται με σημαντικές αρνητικές επιδράσεις στην σωματική και ψυχική υγεία, στην ποιότητα ζωής και την ευημερία των παιδιών, όπως:
- διαταραχές του ύπνου,
- ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες,
- υπερβάλλον σωματικό βάρος,
- μειωμένη σωματική δραστηριότητα,
- χαμηλότερες σχολικές επιδόσεις,
- χαμηλή αυτοεκτίμηση και
- συμπτώματα κατάθλιψης.
Η ενασχόληση των εφήβων με τις οθόνες μπορεί να έχει και θετικές επιπτώσεις;
Βέβαια κάπου εδώ πρέπει να σημειωθεί πως ορισμένοι ειδικοί αναφέρουν πως η ενασχόληση των παιδιών και των εφήβων με τις οθόνες μπορεί να έχει και θετικές επιπτώσεις; Πώς; Όταν αυτή συνδυαστεί με σωματική και ψυχική υγεία και εφόσον υπάρχει σωστή και συνεπής καθοδήγησή από τους γονείς και όλους όσους εμπλέκονται στην ανατροφή τους.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους;
Οι γονείς, σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία και την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής, μπορούν:
- Να ορίσουν ένα συγκεκριμένο οικογενειακό πλάνο για την ενασχόληση με τις ηλεκτρονικές συσκευές που θα τηρείται από όλη την οικογένεια και θα περιλαμβάνει χρονικά όρια χρήσης, χρόνο για δραστηριότητες μακριά από τις οθόνες, καθώς και ώρες αποφυγής χρήσης τους.
- Θα πρέπει να γνωρίζουν ότι εκείνοι λειτουργούν ως πρότυπο για τα παιδιά τους και πως είναι απαραίτητο να επαναπροσδιορίσουν και τις δικές τους πρακτικές αναφορικά με την ενασχόληση με τις διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές.
